_ _    _ _____  ___   __                       
 __      _(_) | _(_)___ / ( _ ) / /_   ___ ___  _ __ ___  
 \ \ /\ / / | |/ / | |_ \ / _ \| '_ \ / __/ _ \| '_ ` _ \ 
  \ V  V /| |   <| |___) | (_) | (_) | (_| (_) | | | | | |
   \_/\_/ |_|_|\_\_|____/ \___/ \___(_)___\___/|_| |_| |_|

Paul Wittgenstein

In het artikel van vandaag gaan we de impact van Paul Wittgenstein op onze moderne samenleving onderzoeken. Paul Wittgenstein is al lange tijd een onderwerp van interesse en debat, en de invloed ervan is zichtbaar in een verscheidenheid aan contexten, van de politieke en sociale sfeer tot de culturele en technologische context. Terwijl we dieper op dit onderwerp ingaan, zullen we ons verdiepen in de historische oorsprong, de huidige implicaties en het potentieel om de toekomst vorm te geven. Door middel van gedetailleerde analyse en kritische evaluatie proberen we licht te werpen op Paul Wittgenstein en de betekenis ervan voor onze hedendaagse realiteit.
Paul Wittgenstein
Paul Wittgenstein
Algemene informatie
Geboren 5 november 1887Bewerken op Wikidata
Geboorteplaats WenenBewerken op Wikidata
Overleden 3 maart 1961Bewerken op Wikidata
Overlijdensplaats Manhasset, New YorkBewerken op Wikidata
Land Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
(en) AllMusic-profiel
(en) Discogs-profiel
(en) MusicBrainz-profiel
Portaal  Portaalicoon   Muziek

Paul Wittgenstein (Wenen, 11 mei 1887 – New York, 3 maart 1961) was een Oostenrijks-Amerikaans pianist en componist. Hij was een oudere broer van de filosoof Ludwig Wittgenstein.

Wittgenstein studeerde bij Theodor Leschetizky. Hij debuteerde als concertpianist in 1913. Tijdens de Eerste Wereldoorlog raakte hij in militaire dienst gewond tijdens een patrouille bij Zamość in Polen, doordat een sluipschutter zijn rechterarm met een kogel doorboorde, waarna de arm moest worden geamputeerd.

Na de oorlog arrangeerde en speelde hij pianostukken voor alleen de linkerhand. Door het vermogen dat was vergaard door zijn vader, de staalmagnaat Karl Wittgenstein, kon hij het zich permitteren om vele componisten, onder wie toonaangevende figuren als Benjamin Britten, Paul Hindemith, Erich Wolfgang Korngold, Sergej Prokofjev, Maurice Ravel en Richard Strauss opdrachten te verlenen om werk voor hem te componeren.

Niet alle opdrachtwerken vielen in zijn smaak. Hindemiths Klaviermusik mit Orchester werd door Wittgenstein afgewezen, waarbij hij verbood dat anderen het gedurende zijn leven zouden uitvoeren. Prokofjev componeerde in 1931 een werk voor hem, maar Wittgenstein schreef hem: "Ik bedank je voor het concert, maar ik begrijp er geen enkele noot van en ik zal het niet spelen". Hij heeft dat inderdaad nooit gedaan. Het bekendste werk dat speciaal voor hem werd gecomponeerd is het Concert pour la main gauche van Ravel. Wittgenstein wilde het spelen, mits met belangrijke door hem aangebrachte wijzigingen, maar Ravel verbood dat. Dit leidde ertoe dat de relatie tussen hen slecht werd en zij elkaar na 1933 nooit meer zagen.

Na de Anschluss in 1938 mocht Wittgenstein - als afstammeling van Joodse voorouders - geen concerten meer geven. Hij vertrok naar de Verenigde Staten en werd in 1946 Amerikaans staatsburger. Hij werkte als muziekpedagoog en schreef het leerboek School for the left hand (1957).

Werken voor piano linkerhand gecomponeerd voor Wittgenstein (selectie)

In opdracht van Paul Wittgenstein hebben 22 componisten in totaal 36 werken voor piano linkerhand gecomponeerd, die hij (met uitzondering van die van Hindemith en Prokofjev) allemaal in première heeft gebracht. Hieronder de bekendste:

Enciclo
Wikious
Sapientia
Scientia
Boobota
Anandapedia
Sagapedia
Wikithot