W tym artykule poruszona zostanie kwestia Europocentryzm, która zyskała istotne znaczenie w różnych obszarach społeczeństwa. Europocentryzm stał się tematem zainteresowania naukowców, profesjonalistów i ogółu społeczeństwa ze względu na jego wpływ i znaczenie w różnych obszarach nauki i życiu codziennym. Przez ostatnie dziesięciolecia Europocentryzm był przedmiotem badań, debat i refleksji, które pozwoliły na lepsze zrozumienie i docenienie jego znaczenia. W tym sensie ten artykuł ma na celu przedstawienie szerokiej i wzbogacającej wizji Europocentryzm, uwzględniającej różne perspektywy, podejścia i opinie na ten temat.
Europocentryzm – praktyka i postawa, świadome lub nie, stawianie europejskich (i generalnie zachodnich) rozwiązań, problemów, kultury czy wartości wyżej niż te z innych kręgów kulturowych. Europocentryzm jest odmianą etnocentryzmu, wyjątkowo wpływową z powodu jej forsowania na podstawie bieżącej i minionej siły politycznej.
Przejawy europocentryzmu można zaobserwować na uniwersytetach, gdzie większość omawianych myślicieli to tzw. „martwi biali europejscy mężczyźni” (ang.Dead White European Males).
Przykłady europocentryzmu
Teoria europejskiego cudu, czyli wyjaśnienie przyczyn wzrostu Europy do jej obecnej pozycji ekonomicznej i politycznej, była krytykowana za europocentryzm, choć trudno zaprzeczać pozycji przynajmniej bliskiej centrum Europie przed I wojną światową
Mapy świata były projektowane z północno-zachodnią częścią Europy na środku, a właściwie Anglią, gdzie ustalono południk zerowy (Greenwich). Istnieją racjonalne przesłanki ku takiemu układowi, jednak podkreśla on niewątpliwie centralną pozycję Europy w świadomości jej mieszkańców.
Nazwy geograficzne na świecie powstały w trakcie podróży europejskich odkrywców, którzy odkrywali często tereny od tysięcy lat zamieszkane i posiadające już swoje nazwy oryginalne. Nazwa „Bliski Wschód” jest typowym przykładem nazwy utworzonej z europejskiego punktu widzenia.
Historia ewangelizacji nowo odkrytych obszarów i anektowania ich pod własne władanie jest historią myślenia w sposób europocentryczny.
Historia w europejskich szkołach skupia się na wydarzeniach europejskich i historii Stanów Zjednoczonych. Tereny nieeuropejskie pojawiają się zwykle w kontekście „odkrywania” ich przez Europejczyków. Tę tendencję widać nawet wewnątrz samej Europy, gdzie nauczanie historii w szkołach Zachodniej Europy traktuje bardzo pobieżnie historię Europy Wschodniej.
Historie nauki zwykle pomijają osiągnięcia Azjatów, Indusów czy Arabów. Powszechnie przyjmuje się na przykład, że rachunek różniczkowy wynaleźli Izaak Newton i Gottfried Leibniz. Pomija się osiągnięcia Madhawa z Sangamagramy, które wyprzedziły ich o 300 lat. Kursy filozofii pomijają lub traktują bardzo pobieżnie Konfucjusza czy Buddę.
