_ _ _ _____ ___ __ __ _(_) | _(_)___ / ( _ ) / /_ ___ ___ _ __ ___ \ \ /\ / / | |/ / | |_ \ / _ \| '_ \ / __/ _ \| '_ ` _ \ \ V V /| | <| |___) | (_) | (_) | (_| (_) | | | | | | \_/\_/ |_|_|\_\_|____/ \___/ \___(_)___\___/|_| |_| |_|
Fosa – nazwa mówionego kodu używanego przez Służbę Bezpieczeństwa (a dokładniej tzw. wydział obserwacji „B”) w komunikacji radiowej towarzyszącej operacjom inwigilowania opozycji politycznej w czasach PRL.
„Fosa” była specyficzną, podstawową „fortyfikacją” obronną SB, na którą składała się kombinacja trzech podstawowych elementów:
Język środowiskowy SB był dosyć intuicyjny i silnie kontekstowy – niektóre słowa zmieniały znaczenie w zależności od sytuacji, a słownictwo nie było zamknięte i było często adaptowane ad hoc do lokalnych potrzeb.
Pierwotnym zadaniem „fosy” było przeciwdziałanie operacjom kontrwywiadowczym państw zachodnich, jednak wprowadzenie stanu wojennego i zmiana proporcji w zainteresowaniach wydziału obserwacyjnego „B” spowodowały, że głównym obiektem śledzenia stali się rodzimi działacze opozycji, a nie obcokrajowcy lub zachodni korespondenci i dyplomaci. Szyfr ten był stosunkowo łatwy do złamania dla Polaków po dłuższym okresie nasłuchów. Ze względu na szczególne skojarzenia i wieloznaczność słów, od których pochodził, był jednak trudny dla obcokrajowców, dla których język polski był językiem obcym, wyuczonym. Niektóre z wyrażeń „fosy” są w użyciu przez Policję do dziś.
Szyfry „fosy” zostały złamane przez Kontrwywiad Solidarności Walczącej, co stało się jednym z fundamentów funkcjonowania kontrwywiadu tej organizacji i sposobem zapewnienia bezpieczeństwa działaczom różnych antykomunistycznych organizacji podziemnych w Polsce lat osiemdziesiątych XX wieku.