W tym artykule zbadamy temat Margines (typografia) i jego wpływ na różne aspekty społeczeństwa. Od momentu pojawienia się Margines (typografia) przykuł uwagę milionów ludzi na całym świecie, wywołując debaty i kontrowersje wokół jego znaczenia i konsekwencji. Z biegiem czasu Margines (typografia) wykazał swój wpływ w tak różnorodnych dziedzinach, jak ekonomia, polityka, kultura i technologia, a jego obecność nadal jest siłą napędową kształtującą bieg historii i rozwój człowieka. Dzięki tej analizie odkryjemy wiele aspektów, które wyrażają zjawisko Margines (typografia) i jego dzisiejsze znaczenie.
Marginesy w druku XV-wiecznym
Margines – powierzchnia między kolumną tekstu a krawędziami stronicy. W typografii marginesy pełnią trzy podstawowe funkcje:
scalają kolumnę ze stronicą oraz strony wzajemnie się widzące,
stanowią ramy kolumny, zgodnie z opracowanym wcześniej projektem,
sprawiają, że kolumna tekstu staje się dla czytelnika dobrze widoczna i praktyczna.
Wyróżniamy dwa rodzaje marginesów:
margines wewnętrzny – inaczej zwany grzbietowym, znajduje się między kolumną a grzbietową krawędzią stronicy. Jest najwęższym marginesem na stronie, ponieważ powierzchnie dwóch marginesów wewnętrznych sumują się wizualnie.
margines zewnętrzny – umiejscowiony jest na krańcach stronicy. Margines zewnętrzny często wykorzystywany jest do tworzenia marginaliów, czyli notek lub komentarzy, tworzonych mniejszym stopniem niż tekst główny i wyłamywanych na wysokości wiersza, do którego się odnoszą. W klasycznych układach książkowych zakłada się następującą proporcję: najwęższy – margines wewnętrzny, trochę szerszy – margines górny, potem – zewnętrzny i najszerszy – margines dolny. Jest to jednak podział umowny, bowiem wszystko zależy od rodzaju publikacji, formatu książki oraz założonego projektu graficznego. Najważniejszym obowiązkiem projektanta przy tworzeniu marginesów jest zachowanie czytelności i przejrzystości tekstu oraz jego funkcjonalności.
Projektując wielkość marginesów należy pamiętać o innych elementach, które mogą zajmować ich powierzchnię: żywej paginie, paginacji, tytułach, przypisach czy odsyłaczach.
